– FATİH’teki Tersanenin Sadrazamı tarafından yaptırılan 200 yıllık Salih Paşa Çeşmesi, Galatasaray’ın şampiyonluğu sonrası sarı ve kırmızı renklere boyandı. Sanat Tarihi Uzmanı Hayri Fehmi Yılmaz, “Kültür varlıklarına müdahale etmeden, heyecanımızı farklı bir şekilde ifade etmemiz gerekiyor” dedi. Fatih Belediyesi yaptığı açıklamada, “Geçenlerde kimliği belirsiz kişilerce çeşmenin kemeri sarı ve kırmızı renklere boyanırken, tepkiler üzerine bu sefer kaldırım bordürleriyle birlikte yeniden beyaza boyandı. mekanik ve kimyasal yöntemlerle temizlenir.
Unkapanı Mahallesi’nde bulunan ve Tersane Sadrazamı tarafından yaptırılan 200 yıllık Salih Paşa Çeşmesi’nin bir bölümü sarı ve kırmızı renklere boyandı. Galatasaray taraftarı olduğu iddia edilen bir grup da çeşmenin bulunduğu sokağın kaldırımlarını ve aydınlatma direklerini sarı-kırmızıya boyadı. Bu arada cadde üzerindeki tarihi çeşmenin bir bölümünün sarı ve kırmızı renklere boyandığı belirtildi. Sosyal medyada gelen tepki üzerine kırmızı renk önce sarıya ardından beyaz boyaya boyandı.
“HAMİDİYE VE TERKOS ÇEŞMEMİZİN SUYU”
Yıllardır çeşmenin bulunduğu sokakta yaşadığını belirten Kamber Hüseyin Aydın, “Çeşmemizden önce Hamidiye suyu sonra Terkos suyu akardı, şimdi iptal oldu. Burası çerçeve çizdi. Kaldırımları da. Doğru mu yanlış mı yaptılar bilmiyorum ama kaldırımları güzelleştirdiler.”
Tarihi Salih Paşa Camii’nin 21 yaşındaki imamı Niyazi Şekerci, “Camimiz tarihi cami, şadırvanı da tarihi. daha önce sıvanmış, tarihiyle tezat oluşturacak şekilde.Yanılıyorlar.Pazar günü fanatikler burayı boyadılar.Kaldırımları da boyadılar.Tasvip etmiyoruz.Daha önce itiraz etmeme rağmen buraya beton atma olayı oldu.Biz Burada seyyar bir abisi vardı, buraya beton attı, burada oluk vardı ve kapattı. Ancak camimizin şadırvanı yıkıldı” dedi.
“OLAY BOYUNCA BU OLDU” Sanat Tarihçisi Hayri Fehmi Yılmaz, Salih Paşa Çeşmesi’nin ilçenin simgesi olduğunu belirtti. Yılmaz, “Tatsız bir olayla gündeme geldi. Bir yandan bu muhtemelen olumlu bir şey. İstanbullular İbn-i Meddas Salih Paşa Camii’ni, bu şirin şadırvanı, bu küçük meydanı ve Hz. sokak dokusu.Çünkü burası İstanbul.Aynı zamanda ahşabı en iyi korunmuş caddelerden biri,unutulmasında yarar var.Ne yazık ki bazen çok heyecanlanınca ne yapacağımızı bilemiyoruz.Görünen bir şeyler yapabiliriz. Böyle bir şehrin ya da semtin simgesi olan, o semte adını veren bir binaya güzel bir hava katan “Takımın kendi rengine boyanması pek rağbet gören bir şey değil. En azından gündeme geldi. Muhtemelen çeşmeye daha iyi bakılacaktır. Adını verdiği semte daha uygun bir görünümle İstanbulluların gündemine gelecek” dedi.
Sanat Tarihçisi Yılmaz, “Tabii ki yetkililer hızla gereğini yapıyor. Bahsetmekte fayda var. Çok güzel bir çeşme burası, burada hayır yazısını görebilirsiniz. Ayna taşı, musluk olması lazımdı. Aşağıdakiler eski fotoğraflarda kısmen görülen bir yalağı var artık yok.burada da yükseltilmiş bir kot var.bu nedenle çeşmeyi toprağa gömülü olarak görüyoruz.hatırlamak daha doğru olur bu şekilde yeni bir düzenleme ile muhtemelen mahalleye daha layıkıyla hizmet edecektir.ama bu şekilde kültür varlıklarımıza müdahale etmemeliyiz.kültür varlıkları hepimizin ortak mirasıdır insanlığın ortak mirasıdır. Bir çeşmeye böyle davranmamak lazım. Kültür varlıklarına karışmadan heyecanlarımızı farklı bir biçimde yaşatmak lazım. Ama İstanbul’un bu keyifli köşesine de bakın. Hatırladınız” diye konuştu.
“BU ÇEŞME OSMANLI TARZI KLASİK BİR MAHALLESİDİR” Sanat Tarihçisi Yılmaz, “Aslında burası İstanbul’un gözde bir köşesi, semt Salih Paşa olarak biliniyor. Hemen arkamızda güzel bir cami var. Fatih’in bu bölümü onun mahallelerinden biri. Amasyalı İbn-i Meddas’ın Ancak yaklaşık bir asır sonra bu bölgeye arkasında küçük bir meydan oluşturan bir çeşme yaptırılmıştır.Bu çeşme klasik Osmanlı üslubunda bir mahalle çeşmesidir.Bu yüzden yapılmaya başlanmıştır. Adını Salih Paşa’dan almıştır.Arkadaki camiye bile bu çeşmenin adı verilmiştir.İstanbul’un tarihi dokusunu en iyi korumuşsokaklarından biridir.Tabii bu çeşme o tarih boyunca bir çok kez onarım görmüş ve günümüze kadar gelmiştir. maalesef zemin biraz yükseldiği için kısmen eski yalak içine gömülmüş aynalı taşı kırılmış ama 20.yy başlarında 1912-1913 yılındaki onarım kitabesi hala içinde duruyor aslında. 20. yüzyılın başında Salih Paşa’nın çeşmesini tamir ettiren Zeynep Hanım adında bir İstanbullu muhtemelen bu semtte yaşıyordu. Çeşme bu haliyle günümüze kadar ulaşmıştır. Muhtemelen eski fotoğraflarda görünen ahşap bir saçağı vardır. Hiçbiri kalmadı” dedi.
Sanat tarihçisi Yılmaz, “Farkındalık yaratmak gerekiyor. Elbette kültür varlıklarının zenginliğiyle övünen bir toplumuz. Ancak eğitim sistemimizde bunları anlatan hiçbir şey yok. Biz bu güçlü kültürü paylaşmıyoruz. Eğitim sistemimizde gençlerimizle mirası.Biz çocuklarımızla asla paylaşmayız.Sonra o bilincin oluşumu zayıflar.Ama yine şükür edelim.Bakın bu tür müdahaleler toplumda önemli bir tepki ile karşılandı.İşte herkes, siz de bu işe sahip çıkın hani burası istanbul’un yaşayan köşelerinden biri burası bence bu örnekte istanbullular en azından kültürel mirasına sahip çıkmışlar umarız böyle devam eder inşallah Daha iyi bir müdahale ile çeşme İstanbullulara daha güzel görünecek şekilde hazırlanacak.” Önce sarıya sonra beyaza boyandı. Fatih Belediyesi’nden herhangi bir açıklama yapılmadı.
FATİH BELEDİYESİ’NDEN AÇIKLAMA Fatih Belediyesi, tarihi çeşme ile ilgili açıklama yaptı. Açıklamada, “Cibali Mahallesi 1017 ada 15 parselde bulunan tescilli Salih Paşa Çeşmesi’nin onarımı için gerekli rölöve, restitüsyon ve onarım projeleri belediyemizce hatırlatılarak 30.11.2022 tarihinde Koruma Kurulu’nca onaylanmıştır. Bu yıl içinde onarılması planlanan çeşmenin kemeri geçtiğimiz günlerde kimliği belirlenemeyen şahıslar tarafından sarı ve kırmızı renklere boyanmış, daha sonra bu kez belediye başkanı ile birlikte tekrar beyaza boyanmıştır. Tepkiler nedeniyle kaldırım bordürlerinde çalışma yapılarak havzadaki eksikliklerin giderileceği ve çeşmenin tekrar suyuna kavuşacağı söylendi.
